Obniżona rezerwa jajnikowa – co z tego wynika?

Obniżenie rezerwy jajnikowej partnerki w wielu przypadkach jest główną przyczyną niepłodności. Niska rezerwa jajnikowa jest problemem, który może dotknąć nawet młode kobiety. W naszym artykule opisujemy, czym jest rezerwa jajnikowa, jakie są najczęstsze przyczyny jej obniżenia, na czym polega badanie poziomu rezerwy jajnikowej.

Czym jest rezerwa jajnikowa?

Termin rezerwa jajnikowa oznacza potencjał rozrodczy jajników. Oceniając rezerwę jajnikową bierze się pod uwagę liczbę pierwotnych pęcherzyków jajnikowych, które mają zdolność do przekształcenia się w dojrzałe komórki jajowe. Nie wszyscy o tym wiedzą, ale każda kobieta rodzi się z określoną rezerwą jajnikową — pulą pierwotnych pęcherzyków jajnikowych, które w trakcie życia kobiety będą mogły się przekształcić w komórki jajowe. Nowe pęcherzyki  nie są bowiem produkowane w ciągu życia kobiety. Wykształcają się jeszcze w jej życiu płodowym , mniej więcej w okolicach 20. tygodnia. W chwili narodzin kobiety w jej jajnikach jest około 1-2 milionów pęcherzyków pierwotnych. Z biegiem lat zaczyna ich ubywać. Ulegają degeneracji lub dojrzewają i zostają uwolnione podczas cykli miesiączkowych.

Przeczytaj również: Jak przygotować się na pierwszą wizytę z zakresu leczenia niepłodności?

Jakie mogą być przyczyny obniżenia rezerwy jajnikowej?

Najważniejszą rzeczą, jaka wpływa na obniżenie rezerwy jajnikowej u kobiety jest wiek. Rezerwa jajnikowa u większości pacjentek zaczyna się obniżać w okolicach 35-38 roku życia. Wówczas zaczyna stopniowo ubywać komórek jajowych, aż do momentu wystąpienia menopauzy, kiedy ostatecznie kończy się jej okres rozrodczy. Wraz z wiekiem może także dochodzić do spadku jakości komórek jajowych, co także znacząco utrudnia zajście w ciążę. Z tego względu ocena rezerwy jajnikowej odgrywa tak ważną rolę w diagnostyce niepłodności i przyczyn poronień. Takie badanie można wykonać m.in. w Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach.

Przeczytaj również: Czy istnieje maksymalny wiek w którym kobieta może zajść w ciążę?

Czasami zdarza się też tak, że do stopniowego obniżania rezerwy jajnikowej i do ostatecznego zakończenia okresu rozrodczego dochodzi u pacjentki szybciej, nawet w wieku 25-30 lat. Taki stan nazywany jest przedwczesnym wygasaniem czynności jajników POF/POI. Takie problemy odbierają młodym, często nieświadomym tego, kobietom szanse na posiadanie biologicznego potomstwa. Według badań może istnieć wiele przyczyn przedwczesnego wygasania rezerwy jajnikowej. Wśród najczęściej wskazywanych przyczyn takich problemów lekarze najczęściej wymieniają: przebyte operacje jajników, torbiele na jajnikach, endometriozę jajników oraz niektóre choroby i zaburzenia genetyczne.

Diagnostyka niskiej rezerwy jajnikowej

Określenie poziomu rezerwy jajnikowej to jedno z podstawowych badań, jakie jest  wykonywane w ramach diagnostyki niepłodności u kobiet. Polega ono na określeniu w surowicy krwi poziomu hormonu antymullerowskiego AMH. Jest to parametr endokrynologiczny, który ocenia funkcje żeńskich gonad płciowych i liczbę rosnących pęcherzyków jajnikowych.  Badanie to jest też wiarygodnym czynnikiem prognostycznym przedwczesnego wygasania funkcji jajników.

Innymi badaniami, które są wykonywane w celu dokonania oceny rezerwy jajnikowej u pacjentek są badanie USG AFC, które pozwala sprawdzić, jaka jest liczba gotowych do wzrostu i przekształcenia się w pęcherzyki dominujące pęcherzyków antralnych, oraz oznaczenie w surowicy krwi hormonu folikulotropowego FSH.

Leczenie niskiej rezerwy jajnikowej

Niestety w tej chwili nie ma żadnej skutecznej metody hamowania obniżania się rezerwy jajnikowej. Można natomiast starać się o to, żeby ten proces nieco spowolnić. W tym celu pacjentki powinny dbać o zdrowy tryb życia, dbać o stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety, o aktywność fizyczną, nie stosować zbyt często używek oraz starać się unikać stresu.